La casa del tappeto giallo - The House of the Yellow Carpet

Witam

Dziś znowu pojawia się debiutant na blogu - Carlo Lizzani

Urodzony w 1922 roku w Rzymie Carlo Lizzani karierę rozpoczynał jako krytyk filmowy. W kinematografii debiutował w roku 1946 jako scenarzysta i aktor w filmie Aldo Vergano „Il sole sorge ancora” („Słońce wschodzi”). Reżyserowanie rozpoczął od filmów dokumentalnych. Pierwszym był „Togliatti è ritornato” z 1948 roku. Po kilku filmach dokumentalnych Lizzani nakręcił pierwszy film fabularny. Był to wojenny film „Achtung, Banditen!”. Od tego momentu jego kariera zaczęła nabierać tempa. Nagradzany wielokrotnie na festiwalach na całym świecie. Za scenariusz do filmu „Riso amaro” („Gorzki ryż”) otrzymał nominację do Oscara. Jego film „Cronache di poveri amanti” („Ulica ubogich kochanków”) z 1954 roku nominowany był do Złotej Palmy w Cannes. Trzykrotnie otrzymał nagrodę David di Donatello. W 1968 za film „Banditi a Milano” („Bandyci w Mediolanie”) w kategorii Najlepszy reżyser oraz w roku 1996 za film „Celluloide” w kategorii Najlepszy scenariusz. W roku 2007 został uhonorowany tą nagrodą za całokształt kariery. Trzykrotnie nominowany był do Złotego Lwa w Wenecji (1959, 1985, 1988). Dwukrotnie do Złotego Niedźwiedzia w Berlinie (1968, 1969). Trzykrotnie zdobywał za filmy Globo d'oro (1968, 1969, 2008), oraz za całokształt twórczości w 2009 roku. W latach 1979 do 1982 prowadził festiwal filmowy w Wenecji. Zmarł 5 października 2013 roku w Rzymie. 

Filmy giallo to nie była spcjalność Lizzaniego, jednak nakręcony w 1983 roku film „La casa del tappeto giallo” okazał się bardzo dobrym filmem z gatunku. Pierwszy pokaz filmu miał miejsce 17 maja 1983 roku na festiwalu w Cannes. W lipcu tego samego roku pokazywany był na festiwalu Mystfest, a do kin trafił 9 września 1983 roku. Mimo, że film jest bardzo dobry to Lizzani nie skierował swojej kariery na filmy grozy. Scenariusz „La casa del tappeto giallo” oparty został na sztuce teatralnej Aldo Selleriego. Autorami scenariusza są Filiberto Bandini i Lucio Battistrada. Bandini jest równiez producentem filmu. 

Franca i Antonio są młodym małżeństwem. Postanawiają sprzedać stary żółty dywan ponieważ jest zbyt duży do ich małego mieszkania. Dywan jest prezentem od ojczyma dziewczyny. Gdy pierwszy klient zjawia się w mieszkaniu, Antonia akurat nie ma. Franca niczego nie podejrzewając wpuszcza nieznajomego do domu. Nie wie, że właśnie rozpoczął się jej koszmar...

Film jest bardzo sprytnie skonstruowany. Występuje praktycznie tylko pięć osób. Franca, Antonio, profesor i psychiatra i Marta. Cała akcja dzieje się w jednym mieszkaniu. Mogło by się to wydawać mało ciekawym rozwiązaniem. Jednak film jest tak nakręcony, że ogląda się go w napięciu od początku do końca. Z minuty na minutę coraz bardziej wciąga.  Fabuła góruje zdecydowanie w tym filmie. Nie ma pojedynczych zapadających w pamięć scen. Sceny tworzą jedną, spójną całość. 

Wszystko jest bardzo dobrze nakręcone. Wspaniała skomponowana przez Stelvio Cipriani muzyka idealnie wzmacnia napięcie w filmie. Cipriani jest bardzo zasłużonym kompozytorem w kinematografii. Urodzony w Rzymie w 1937 roku studiował na tamtejszej Akademii Muzycznej św. Cecylii (Santa Cecilia Conservatory). Nieprzerwanie od 1967 roku komponuje muzykę do wielu wielkich hitów. W sumie skomponował już muzykę do ponad 220 filmów.  

Bardzo ważną rolę odgrywają w filmie sami aktorzy. Występuje tylko czwórka aktorów, a każdy z nich gra na bardzo wysokim poziomie. Przede wszystkim wyróżnić trzeba odtwórcę roli mężczyzny zainteresowanego kupnem tytułowego dywanu. W tę rolę znakomicie wcielił się szwedzki aktor Erland Josephson. Największą sławę przyniosła mu gra w filmach Ingmara Bergmana. W swojej karierze zajmował się również reżyserią oraz pisał scenariusze. Zmarł w 2012 roku przeżywszy 88 lat. 

Drugą wyróżniającą się kreację stworzyła Béatrice Romand, która znakomicie wcieliła się w głóną bohaterkę. Franca w jej wykonaniu jest bardzo przekonująca i realistyczna. Pochodząca z Algierii aktorka była ulubioną aktorką francuskiego reżysera Erica Rohmera. W wieku 8 lat przeprowadziła się z rodzicami do Francji. W 1968 roku zadebiutowała malutką rólką w filmie „Mayerling”. Dwa lata później zagrała w mini serialu „Mauregard” oraz „Le genou de Claire”. Była to jej pierwsza rola u Erica Rohmera. Od tego filmu rozpoczęła się jej długa i owocna współpraca z tym reżyserem. W 1982 roku na festiwalu w Wenecji otrzymała Złotego Feniksa dla Najlepszej aktorki za film „Le beau mariage”.

„La casa del tappeto giallo” jest jednym z mniej znanych filmów giallo, co wcale nie znaczy, że jest słaby. Wręcz przeciwnie. Jest to film bardzo ciekawy i wciągający. Nie ma w filmie typowych dla gatunku elementów jak morderstwa i przemoc. Zamiast tego jest trzymający w napięciu thriller psychologiczny z małą liczbą bohaterów i wieloma zwrotami akcji. Zdecydowanie polecam fanom dobrych, trzymających w napięciu thrillerów.